Puszczyk (Strix aluco)

Identyfikacja:

Dość spora sowa, o długości 37-46 cm i rozpiętości skrzydeł 85-104 cm. Głowa duża, z wyraźnie zaznaczoną szlarą, czarne oczy.

Puszczyk występuje w dwóch odmianach barwnych: szarej i brązowej. Spód ciała ma jaśniejszy niż wierzch, z kreskami w formie „odwróconych jodełek”. Wierzch ciała z białymi i czarnymi plamkami oraz kreskami. Jadąc w nocy samochodem, można czasami zauważyć siedzącego na drzewie czy paliku puszczyka, który w porównaniu z innymi gatunkami sów o podobnej wielkości, posiada bardziej krępą sylwetkę.

Zachowanie:

Jest to gatunek typowo nocny. W dzień można zauważyć ptaka siedzącego w otworze dziupli, jednak ze względu na upierzenie doskonale zlewa się z korą drzewa. Ptak mało płochliwy. W chwili zagrożenia przelatuje na niewielkie odległości. Mocno związany ze swoim terytorium, w którym przebywa przez cały rok.

Jest ptakiem dość agresywnym i nie toleruje obecności innych gatunków sów.

Głos:

Puszczyki mają bardzo szerokie spektrum głosów. Głos terytorialny samca to chyba najbardziej znany sowi głos „huuu…hu…huuu”. Zdenerwowany samiec pohukuje, charczy,  syczy.  Samica odzywa się piskliwym „kjuwit”, natomiast młode osobniki ostrym, skrzypiącym „ssiłip”. Szczyt aktywności głosowej przypada na luty-kwiecień. Samce szybko reagują na wabienie, podlatując do źródła dźwięku, szukają intruza, głośno nawołując. Często w takich sytuacjach towarzyszą im samice.

Pokarm:

W skład diety puszczyka wchodzą głównie gryzonie, a także ptaki, płazy, ssaki owadożerne, bezkręgowce. Poluje też na inne, mniejsze gatunki sów.

Wypluwka:

Wielkość zróżnicowana, najczęściej mieści się w zakresie 35x80x20-30 mm, jednak zdarzają się także większe, nawet do 140 mm. Kolor szary lub ciemnoszary. Są dość łamliwe. Oprócz kości kręgowców w okresie wiosenno-letnim często w wypluwkach znajdują się chitynowe pancerzyki owadów. Kości ofiar dobrze zachowane. Wypluwki puszczyka można znaleźć głównie w rejonie gniazda, a także w miejscach jego dziennego odpoczynku.

Biotop:

Zasiedla przejrzyste drzewostany zarówno liściaste, jak i iglaste, przy czym uzależnione jest to od występowania drzew dziuplastych. Spotkać go można w lasach, a także w osiedlach ludzkich, gdzie gniazduje w parkach, na cmentarzach, czasami na wieżach czy strychach.

Lęgi:

Puszczyki gniazdują głównie w dziuplach starych drzew, zarówno w lasach, jak i parkach miejskich, na cmentarzach. Czasami można je spotkać na wieżach kościelnych, strychach, a także w gniazdach innych ptaków lub na ambonach myśliwskich.

Na przełomie lutego i marca pojawiają się białe jaja w liczbie 2-4, rzadziej 1-6. Składane są one w odstępach dwu-, trzydniowych i wysiadywane są przez samicę przez 28-30 dni. Pisklęta zostają w gnieździe przez 25-28 dni, a następnie przez 2,5 – 3 miesiące są pod dalszą opieką rodziców. Młode, nieopierzone puszczyki wychodzą na zewnątrz dziupli i można je wtedy obserwować przez cały dzień.

Rozmieszczenie:

Najpospolitszy gatunek sowy, występujący na całym obszarze naszego kraju.

Zagrożenia:

Główne zagrożenia dla puszczyka to usuwanie starych dziuplastych drzew oraz uszczelnianie otworów wlotowych do budynków. Problemem jest także zbytnia fragmentacja obszarów leśnych. Puszczyki padają ofiarą takich drapieżników jak kuna domowa i leśna, lis, kot oraz większych sów – puchacza i puszczyka uralskiego. Często giną w kolizjach z samochodami.

Status ochronny:

Gatunek objęty ochroną gatunkową ścisłą.